RÖNESANS FELSEFESİ KAVRAMLAR DİZİNİ

KAVRAM DİZİNİ (ALFABETİK)

 

BİLİMSEL YÖNTEM:

·       15-17. Yy.

·       Gözlem

·       Kontrollü Deney

·       Hipotez

·       Matematiksel Kanıtlama

·       Güvenilirlik

·       Francis Bacon

·       Deneycilik

·       Tümevarım

ÇARŞI PAZAR İDOLLERİ:

·       İnsanın toplumsal yapısının bir yönü olan dil alanındaki ön yargı ve putlardır.

·       Sözcüklerin kullanımıyla oluşan farklı anlamların yarattığı yanılsamalar vardır.

·       Bu idoller, iyi tanımlanmamış ve kabaca soyutlanmış şeylerin isimlerinden oluşur.

FEODALİTE:

·       MS 2-MS 15. yüzyıl Avrupa

·       Avrupa ağalık sistemi

·       Merkezi otoritenin zayıflaması

HUKUK FELSEFESİ:

·       Özellikler 17. yy’ da birey devlet ilişkilerinin sorgulandığı felsefe disiplinidir.

·       Ütopyaların kendini gösterdiği dönemdir.

·       Johne Locke, Machiavelli, Thomas Hobbes isimli filozofların adının sıkça geçtiği felsefedir.

HÜMANİZM:

·       İnsancılık olarak da bilinir.

·       İnsan ve evreni yeniden yorumlama çabasının ürünüdür.

·       İnsana onurunu yeniden kazandırma çabasıdır.

·       Akıl ve bilim ön plandadır.

·       İtalya’da ortaya çıkmıştır.

·       Hümanizmin etkisiyle sanat ve felsefede yeni ekoller doğmuştur.

·       Protestanlık gibi yeni mezhepler oluşmuştur.

İDOLLER:

·       Bakınız Francis Bacon

KABİLE-SOY İDOLLERİ:

·       İnsan doğasına yerleşmiş ön yargılardır.

·       Duyuların nesneleri kavrayışında ilk olarak aklın doğal yapısından kaynaklanan hatalar meydana gelmektedir.

·       Akıl, bilme süreci içinde nesnelere kendince benzetmeler yaparak bilgi oluşturur.

·       Bu bilgilerde hata barınabilir.

KARTEZYEN FELSEFE:

·       Descartes felsefesi olarak da bilinir.

·       Felsefe, 17. yüzyılda bilimsel bilgiye güveni temel almıştır.

·       Descartes, felsefesini METODİK ŞÜPHE olarak bilinen yöntemle kurmuştur.

·       “Düşünüyorum, o hâlde varım.” klişesinin sahibidir.

·       Özne, bilginin merkezidir.

·       Varlık alanında iki ana töz vardır: Yaratan ve yaratılan tözler.

·       Yaratan töz, kendinden başka hiçbir şeye ihtiyacı olmayan ve her şeyi yaratan sonsuz tözdür.

·       Yaratılan töz ise birbirine indirgenemeyen iki alt tözden oluşan ve aynı zamanda sonlu olan ruh ve madde tözleridir

·       Ruh; akla karşılık gelen, düşünen töz iken madde, uzayda yer kaplayan tözdür.

·       Bu açıdan Descartes felsefesi düalist bir felsefedir.

MAĞARA İDOLLERİ:

·       Bu idoller kişisel özelliklerden oluşur.

·       Bir tür algıda seçiciliktir.

·       Mağara isimlendirmesi, Platon felsefesindeki mağara benzetmesinden gelir.

·       Her insan, kendi ruhsal mağarasının ışık ve gölgelerinden etkilenir.

RÖNESANS:

·       “Kendine gelme, gelişme, eski canlılığını yeniden kazanma, yeniden doğuş” anlamlarına gelmektedir.

·       15. yy. – İtalya

·       Coğrafi keşifler

·       Antik Çağın yeniden yorumu

·       Din ve Kilise etkisinin azalması

TİYATRO İDOLLERİ:

·       Bu idol, bazı düşüncelerin otorite olarak kabul edilmesinden kaynaklanır.

·       Bununla birlikte yanlış kanıtlama yöntemleri de bu idolün oluşmasını sağlar.

ÜTOPYA:

·       İdealize edilmiş hayali devlet tasarımlarıdır.

·       Gerçekleşmeleri mümkün değildir.

·       “İstenen” ve “İstenmeyen” olmak üzere ikiye ayrılır.